Theo đó, mục đích xây dựng kế hoạch hành động nhằm xây dựng và phát triển khu vực phía Đông Thành phố (Quận 2, 9 và Thủ Đức) thành Khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông Thành phố, là khu vực dẫn dắt kinh tế TPHCM và vùng TP Hồ Chí Minh trong các hoạt động kinh tế tri thức như đào tạo, nghiên cứu và sản xuất công nghệ cao.
Về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đối với công tác về quy hoạch phát triển đô thị, trên nền tảng cuộc thi quốc tế “Ý tưởng quy hoạch phát triển khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TP Hồ Chí Minh”, tổ chức nghiên cứu lập và phê duyệt quy hoạch tổng thể khu vực 3 quận phía Đông Thành phố tạo tiền đề cho công tác thành lập Thành phố phía Đông; Lập và phê duyệt các quy hoạch phân khu, điều chỉnh quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chi tiết các trung tâm đổi mới sáng tạo, các khu vực phát triển trọng điểm.
Đồng thời, nghiên cứu để ban hành các quy định quản lý và hướng dẫn thực thi trên nhiều lĩnh vực liên quan đô thị để kiến tạo thành công một đô thị sáng tạo, tương tác cao: Quy hoạch tích hợp, cách thức tạo quỹ đất, phát triển giao thông, chính sách nhà ở, quản lý nước và chống ngập, tài chính đô thị, hạ tầng công nghiệp. Kết quả nghiên cứu sẽ được tổ chức lấy ý kiến rộng rãi của người dân Thành phố để phục vụ công tác chỉ đạo điều hành của Uỷ ban Nhân dân Thành phố và ứng dụng trong quá trình lập các đồ án quy hoạch.
Mặt khác, xây dựng các tiêu chuẩn, tiêu chí thiết kế hạ tầng kỹ thuật thông minh, hạ tầng xã hội tiên tiến, thiết kế công trình thân thiện môi trường, đánh giá chất lượng các đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và thiết kế công trình, quản lý sử dụng công trình trong Khu đô thị sáng tạo phía Đông.
Về công tác quản lý phát triển theo định hướng đô thị thông minh, sáng tạo: Nghiên cứu các giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin để phục vụ xây dựng chính quyền điện tử, phát triển đô thị thông minh phù hợp với kiến trúc chính quyền điện tử Thành phố và Đề án xây dựng TP Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh.
Đồng thời, xây dựng và phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu đô thị tập trung trên nền tảng GIS dùng chung để quản lý các nguồn lực đất đai, tài nguyên môi trường và cơ sở hạ tầng trên địa bàn 3 quận; ưu tiên thực hiện trước việc thống kê hiện trạng đất công, kênh rạch, giao thông, bến bãi logistics, công trình kiến trúc trên 5 tầng và cơ sở sản xuất trong năm 2020.
Về công tác đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng: Tổ chức lập quy hoạch và đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông cho khu vực phía Đông Thành phố phù hợp theo định hướng đô thị sáng tạo. Cụ thể, lập danh mục, kế hoạch và khái toán đầu tư các công trình hạ tầng giao thông cho khu vực phía Đông Thành phố. Nghiên cứu giải pháp tăng cường vận tải hành khách công cộng đáp ứng 50% - 60% nhu cầu đi lại của người dân Khu đô thị sáng tạo phía Đông đến năm 2040, mở rộng mạng lưới giao thông đường sắt đô thị trên địa bàn các quận hướng Đông và định hướng kéo dài tuyến metro số 1 kết nối với các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương.
Đây có thể coi là bước ngoặt quan trọng đưa TP Hồ Chí Minh nói chung và TP Thủ đức nói riêng có sự chuyển mình. Bởi mô hình khu đô thị sáng tạo phía Đông TP Hồ Chí Minh là nội dung mới, trong tương lai 3 khu đô thị ở khu vực phía Đông sẽ được thành lập tương ứng với 3 chức năng chính: Khu đại học Quốc gia Thủ Đức – nghiên cứu khoa học, ươm mầm ý tưởng, đào tạo Quốc tế và nhất là nơi cho hàng ngàn học sinh – sinh viên cả nước đến đây. Khu công nghệ cao quận 9 – nơi thực hành những ý tưởng sáng tạo, khu đô thị Thủ Thiêm quận 2 – trung tâm kinh tế tài chính.
Hạ tầng TP Thủ Đức hôm nay. (Ảnh: TUTPHCM)
Những ý tưởng về mô hình khu đô thị sáng tạo cao được triển khai thí điểm ở Khu công nghệ cao và dần dần sau đó chuyển sang thương mại hóa ở trong giai đoạn đầu ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Tuy nhiên, tiềm năng của mảnh đất phía Đông TP Hồ Chí Minh là rất lớn cho nên việc đẩy mạnh mô hình mới này sẽ mang lại sự chuyển mình rõ nét cho cả khu vực
Để triển khai thực hiện Thành Lập khu đô thị sáng tạo phía Đông TP Hồ Chí Minh được diễn ra thành công, thì cần phải có kế hoạch, sự quản lý chặt chẽ. Vì thế, việc thành lập Ban chỉ đạo là điều vô cùng quan trọng theo đó trưởng ban là Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong (22 đồng chí) phối hợp cùng với cơ quan thường trực Sở Quy hoạch và Kiến trúc. Nội dung công việc chủ yếu của Ban chỉ đạo là: Chỉ đạo trực tiếp, điều hành trong việc tổ chức nghiên cứu và lập quy hoạch nhằm phát triển tổng quan khu đô thị; Tổng hợp một số chỉ tiêu quan trọng và định hướng để đưa vào đồ án giúp điều chỉnh tốt quy hoạch chung của thành phố cho đến năm 2040 cũng như tầm nhìn năm 2060; Xây dựng các chiến lược nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tri thức, thu hút nhân tài hay chương trình hoạt động để kêu gọi đầu tư phát triển…
Ý tưởng phát triển và quy hoạch Khu đô thị sáng tạo phía Đông TP Hồ Chí Minh sẽ trở thành khu vực có nền kinh tế năng động, sáng tạo và có tính tương tác cao. Ở đây, những hoạt động kinh tế chủ yếu tập trung vào trung tâm tài chính thương mại dịch vụ, sản xuất và nghiên cứu công nghệ cao, giáo dục đào tạo bậc cao, cung ứng hoạt động liên kết vùng TP Hồ Chí Minh.
Việc quy hoạch Khu đô thị sáng tạo cao phía Đông Thành phố sẽ hình thành sáu khu chức năng, đó là Trung tâm công nghệ – tài chính quốc tế ở Thủ Thiêm: đối với hạ tầng giao thông xe cộ, người đi bộ, tàu điện ngầm được ưu tiên nhằm liên kết tất cả những khu vực quan trọng của Thành phố
Trung tâm công nghệ cao Sài Gòn: ở phía Bắc sẽ xây dựng nhà ga tàu điện ngầm kết nối đến Khu đại học – khu công nghệ cao – trung tâm công nghệ tài chính – khu vực cảng và các vùng lân cận.
Trung tâm sức khỏe và thể thao Rạch Chiếc: hình thành nên trung tâm chăm sóc sức khỏe, trung tâm sáng tạo thể thao, khu sản xuất đồ thể thao kiến tạo nên một không gian hiện đại, rộng lớn.
Trung tâm công nghệ giáo dục Đại học Quốc gia T Hồ Chí Minh: trung tâm tri thức trong việc hợp tác nghiên cứu với các công ty phát triển và nghiên cứu, trường đại học, phòng thí nghiệm nghiên cứu.
Đô thị tương lai Trường Thọ tại Thủ Đức: không gian mở đa dạng chức năng, lưới đô thị sôi động và linh hoạt. Cùng với đó là vành đai giao thông khép kín, kết cấu di sản công nghiệp được cải tạo và bảo tồn, khu vực công nghiệp bên sông kiến tạo thành không gian hấp dẫn hơn.
Trung tâm công nghệ sinh thái Tam Đa: cơ hội thực hành và sáng tạo nhiều hơn khi tại đây tập trung nhất về mảng công nghệ sinh thái, bao quanh là đầm lầy và các trang trại nông nghiệp, khu ven biển ngập mặn, khu vườn mưa,…
Bộ máy chính quyền tại Thành phố phía Đông giúp cho bộ máy quản lý hành chính tinh giản và làm việc hiệu quả hơn. Hơn nữa, khi tiếp tục hoàn thiện các ý tưởng quy hoạch thì đây chính là khu vực đột phá cung cấp nơi ở cho người dân.
Có thể nói, Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông TP Hồ Chí Minh góp phần tạo nên chuỗi giá trị gia tăng dựa trên những nền tảng có hạ tầng kỹ thuật và công nghệ cao, xã hội hiện đại với sự hỗ trợ tài chính đắc lực, hiệu quả của doanh nghiệp cũng như đạt theo tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, khu đô thị còn có lợi ích vai trò to lớn khác không chỉ đem lại cơ hội hội nhập với quốc tế mà cụ thể nhất chính là phục vụ nhu cầu cuộc sống cho người dân:
Sau khi xây dựng Khu đô thị sáng tạo phía Đông TP Hồ Chí Minh sẽ trở thành nguồn động lực cũng như quyết định xé rào mang đến những sáng kiến, mô hình kinh tế mới có bước đột phá giúp lan tỏa nhân rộng khắp nơi trong cả nước. Có thể chỉ điểm qua một số ví dụ điển hình tiêu biểu trong việc tiên phong của thành phố hiện nay như: Khu đô thị mới Nam Sài Gòn, Khu chế xuất Tân Thuận – khu chế xuất đầu tiên của cả nước, công viên phần mềm Quang Trung,..
Thêm vào đó, Khu đô thị sáng tạo phía Đông TP Hồ Chí Minh giúp nâng tầm và chuyển đổi nền kinh tế hiện tại của thành phố dần dần trở thành nơi có nền công nghệ cao, kinh tế tri thức. Mang những giá trị thực tiễn đến môi trường trở nên trong lành hơn hay con người có việc làm, thu nhập tốt hơn. Mỗi ý tưởng ở trong mô hình đều mang ý nghĩa và giá trị mới cho ngành kinh tế của vùng, của khu vực.
Nỗ lực xây dựng và phát triển Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông TP Hồ Chí Minh cũng chính là sự cố gắng giải quyết những vấn đề hiện hữu của đô thị trong Thành phố dựa trên việc tận dụng mọi nguồn lực và cơ sở kết nối./..