TP đang có những bước chuyển mình đúng hướng
Trong năm 2024 nền kinh tế thế giới tiếp tục phục hồi và đạt được mức tăng trưởng cao hơn so với dự báo trước đó. Với bối cảnh này, Việt Nam đạt được mức tăng trưởng GDP cao, phản ánh sự phục hồi của tổng cầu hàng hóa và dịch vụ; đồng thời, mức độ tăng trưởng xuất khẩu ổn định, nhưng tiêu dùng của người dân và đầu tư của cộng đồng doanh nghiệp trong nước vẫn chưa thực sự phục hồi mạnh mẽ so với xu hướng trước đại dịch COVID-19.
Riêng đối với kinh tế TP Hồ Chí Minh, năm 2024, ngành dịch vụ đạt được tốc độ tăng trưởng cao và gần như đã lấy lại được xu hướng tăng trưởng trước đại dịch COVID-19. Trong khi đó ngành công nghiệp và xây dựng vẫn chưa đạt được tốc độ tăng trưởng cao và chưa quay lại xu hướng tăng trưởng trước đại dịch COVID-19.
Tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên địa bàn TP chưa có dấu hiệu phục hồi mạnh sau đại dịch COVID-19, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư của các doanh nghiệp trong nước, vốn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Nguyên nhân chủ yếu đến từ khó khăn trong tiếp cận tín dụng và suất sinh lợi của vốn đầu tư thấp do chi phí đầu vào sản xuất cao.
Số liệu cho thấy ngành công nghiệp của TP đang có những bước chuyển mình đúng hướng, tuy nhiên tốc độ chuyển dịch vẫn còn khiêm tốn. Các ngành công nghiệp truyền thống dệt, trang phục và da nhìn chung đang có xu hướng thu hẹp về sản lượng. Trong khi đó, ngoại trừ ngành hóa dược, các ngành công nghiệp trọng điểm còn lại như lương thực và thực phẩm, điện tử và cơ khí vẫn chưa có xu hướng gia tăng sản lượng một cách bền vững sau đại dịch COVID-19.
Mặt khác, thị trường lao động của TP sau đại dịch COVID-19 đang có xu hướng thiếu hụt lực lượng lao động đã qua đào tạo. Trong khi một phần tương đối nhiều lao động quay trở lại TP sau đại dịch COVID-19 là lao động chưa qua đào tạo. Điều này phản ánh sự dịch chuyển ra khỏi các ngành công nghiệp thâm dụng lao động một phần vẫn còn đang trong quá trình giằng co.
Kinh tế TP trong năm 2025 được dự báo sẽ tiếp tục đà hồi phục
Trong năm 2025, nền kinh tế thế giới được dự báo sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng. Đây là điều kiện thuận lợi cho TP tiếp tục đẩy nhanh quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng công nghệ cao và xanh hóa, thực hiện cuộc chuyển đổi kép bao gồm chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Cùng với đó, kinh tế TP trong năm 2025 được dự báo sẽ tiếp tục đà hồi phục nhờ vào tăng trưởng của ngành dịch vụ, công nghiệp và xây dựng. Tuy nhiên, Thành phố đang còn phải đối mặt với ba thách thức lớn trong việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng để bước sang một kỷ nguyên mới với tốc độ tăng trưởng cao và bền vững đó là nguồn nhân lực chất lượng cao; đầu tư của các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài; cơ sở hạ tầng.
Để khắc phục thách thức, TP phải tập trung phân tích và xác định các ngành kinh tế đang có lợi thế cạnh tranh và tiềm năng phát triển trong xu hướng phát triển chung của thị trường trong nước và quốc tế. Trên cơ sở đó, TP cần phải thiết lập một cấu trúc nền tảng của một bộ máy sản xuất năng suất cao và một đô thị tiện nghi để định hướng cho thị trường phát triển những chi tiết còn lại.
Xu hướng chung của thị trường trong nước và quốc tế cho thấy TP đang có lợi thế cạnh tranh và tiềm năng phát triển ngành dịch vụ nói chung, cụ thể là hai ngành trụ cột thương nghiệp bán buôn, bán lẻ và vận tải kho bãi; và bốn ngành tiềm năng thông tin và truyền thông; tài chính, ngân hàng và bảo hiểm; chuyên môn khoa học công nghệ; giáo dục và đào tạo. Thành phố cần phải tập trung xây dựng một cấu trúc nền tảng mà từ đó các ngành dịch vụ này có thể đột phá năng suất và phát triển mạnh hơn nữa, bao gồm cơ sở hạ tầng hỗ trợ chuyển đổi số và nguồn nhân lực chất lượng cao.
Ngoại trừ ngành hóa dược, tín hiệu thị trường cho thấy ba ngành công nghiệp trọng điểm còn lại như: lương thực và thực phẩm, điện tử và cơ khí vẫn chưa thực sự phục hồi nhanh sau đại dịch COVID-19. Điều này có thể là do chi phí đầu vào sản xuất còn cao gây ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời của vốn, đặc biệt là chi phí lao động do thiếu nguồn lao động chất lượng cao, khiến các doanh nghiệp có xu hướng không đầu tư chuyển đổi và nâng cấp mô hình sản xuất.
Trong bối cảnh các ngành công nghiệp thâm dụng lao động hoặc các khâu sản xuất sử dụng nhiều lao động đang có xu hướng dịch chuyển về các địa phương trong khu vực, TP cần phải tập trung nhanh chóng mở rộng liên kết vùng nhằm hình thành một mạng lưới chuỗi cung ứng sản xuất trong nước. Thực hiện liên kết vùng thành công sẽ tạo ra một tác động cộng hưởng lên tăng trưởng kinh tế của các tỉnh, thành trong vùng. Trong trung hạn sẽ góp phần giúp nền kinh tế Việt Nam nói chung và TP nói riêng chủ động hơn trong sản xuất, đạt được tốc độ tăng trưởng cao và ổn định.
Trong năm 2025 và những năm tiếp theo, TP cần phải tập trung nguồn lực để nhanh chóng hoàn thành các công trình cơ sở hạ tầng trọng điểm và thực hiện tinh gọn bộ máy hành chính. Việc tập trung phát triển và hoàn thiện cơ sở hạ tầng cũng đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng và phát triển một cấu trúc nền tảng của một bộ máy sản xuất năng suất cao và một thành phố đáng sống. Tốc độ giải quyết thách thức về cơ sở hạ tầng sẽ góp phần quyết định tốc độ tăng trưởng của TP trong năm 2025 và đóng vai trò then chốt trong việc quyết định tốc độ tăng trưởng trong kỷ nguyên mới./.