Với vai trò trung tâm của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng và cả nước nói chung, TP Hồ Chí Minh là nơi sản xuất và tiêu dùng một lượng lớn hàng hóa. Bên cạnh đó, Thành phố có lợi thế về vị trí địa lý khi nằm giữa các trục giao thông Bắc-Nam, Đông-Tây nên trở thành trung tâm lưu chuyển hàng hóa trong nước và xuất nhập khẩu cho các tỉnh phía Nam. Với những thuận lợi đặc thù về thương mại và vận tải quốc tế, TP Hồ Chí Minh đã và đang có vị thế lý tưởng để trở thành trung tâm logistics của khu vực phía Nam và cả nước.
Hiện nay, Thành phố đang dẫn đầu về chỉ số phát triển logistics, và hơn 70% số doanh nghiệp logistics của cả nước đang tập trung ở TP Hồ Chí Minh và các địa phương lân cận trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tại TP Hồ Chí Minh, mỗi năm đạt mức tăng trưởng của hoạt động này từ 14-16%. Hiện tại, ngành logistics đang đóng góp khoảng 9% cho GRDP của Thành phố và đang trên đà phát triển. Dự báo, trong 10 năm tới, sự phát triển của ngành logistics sẽ giúp Thành phố trở thành trung tâm sản xuất hàng hóa, dịch vụ trọng yếu trong vùng và khu vực, có tiềm lực để đẩy mạnh xuất khẩu, phát triển nền kinh tế thương mại trên quy mô lớn.
Tiềm năng, lợi thế là có nhưng trên thực tế, hoạt động logistics của Thành phố còn chưa đạt kết quả như kỳ vọng và chưa tương xứng với tiềm năng. Cộng đồng doanh nghiệp nước ngoài rất quan tâm đến thị trường logistics Việt Nam vì đây là trung tâm sản xuất của châu Á, nhu cầu nội địa cao. Tuy nhiên, tại đầu tàu kinh tế này, kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu. Đường vào cảng Cát Lái, cao tốc TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây thường xuyên kẹt. Giao thương hàng hóa 2 chiều giữa Thành phố với các tỉnh còn gặp những khó khăn nhất định trong đó đặc biệt là hệ thống hạ tầng chưa hoàn chỉnh và thiếu tính kết nối. Hoạt động logistics chủ yếu tập trung ở khâu vận chuyển hàng hóa tại cảng. Hiện nay, TP Hồ Chí Minh cũng chưa có trung tâm logistics quy mô lớn.
Mới đây, tại Chương trình Ðối thoại chính sách năm 2024 do TPHồ Chí Minh và Liên minh Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF) tổ chức, nhiều nhà đầu tư nước ngoài cũng đã chia sẻ: Kết cấu hạ tầng logistics của Thành phố chưa đáp ứng nhu cầu, thường kẹt xe ở sân bay và đường vào cảng biển, kể cả trên cao tốc cũng thường xảy ra ùn tắc giao thông. Cơ sở hạ tầng cảng biển, kho bãi hạn chế dẫn đến chi phí logistics ở TP Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung chiếm khoảng 25% GDP, chiếm 30-35% giá thành sản phẩm, cao hơn nhiều mức trung bình của thế giới từ 10-12%.
Để phát triển logistics tương xứng với tiềm năng, lợi thế, vừa qua UBND TP Hồ Chí Minh đã ban hành Kế hoạch số 5276/KH-UBND ngày 9/9/2024 triển khai thực hiện nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu về tăng cường đầu tư phát triển hạ tầng logistics, nâng công suất bốc dỡ, kho chứa cảng biển; đón đầu các chuỗi cung ứng, hình thành trung tâm cung ứng dịch vụ logistics tầm cỡ khu vực.
Theo đó, Thành phố sẽ tập trung chuyển đổi, áp dụng logistics xanh trong chuỗi cung ứng giúp vận chuyển hàng hóa hiệu quả mà vẫn giảm thiểu khí thải, ô nhiễm, thân thiện môi trường, xem đây là một trong những điều kiện tiên quyết để phát triển, hội nhập, giúp các doanh nghiệp gia tăng khả năng cạnh tranh và tăng trưởng bền vững. Đồng thời, ưu tiên triển khai các dự án ứng dụng công nghệ 4.0, công nghệ kỹ thuật cao, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, sử dụng năng lượng tái tạo và áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường.
Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước và dịch vụ công, phát triển hạ tầng kỹ thuật số phải được thực hiện để tạo điều kiện cho kết nối và trao đổi thông tin nhanh chóng và hiệu quả, góp phần vào quá trình chuyển đổi số của TP Hồ Chí Minh.
Mục tiêu của TP Hồ Chí Minh đến năm 2030 phát triển logistics trở thành một ngành có vị trí, vai trò quan trọng trong nền kinh tế Thành phố trên cơ sở tận dụng tối đa các cơ hội đón đầu các chuỗi cung ứng toàn cầu; thúc đẩy hình thành các chuỗi cung ứng xanh, hiện đại và từng bước tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đáp ứng nhu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, phát triển mạng lưới kết nối.
Phấn đấu đưa Thành phố trở thành trung tâm cung ứng dịch vụ logistics tầm cỡ khu vực Đông Nam Á, trong đó tập trung đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng logistics và cảng biển đồng bộ, hiện đại, tăng cường kết nối các trung tâm kinh tế, công nghiệp, thương mại dịch vụ, phân phối của Vùng Đông Nam bộ và Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam.
Tầm nhìn đến năm 2045, Thành phố phấn đấu phát triển logistics trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, bền vững, hiệu quả, chất lượng và có giá trị gia tăng cao, có khả năng cạnh tranh trong khu vực và thế giới, phát huy lợi thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu trên cơ sở chủ động xây dựng, phát triển các chuỗi cung ứng theo hướng bền vững, tích hợp, tối ưu hóa và quản lý hiệu quả để nâng cao khả năng linh hoạt, nhanh chóng thích ứng với sự biến đổi của thị trường. Phấn đấu xây dựng Thành phố trở thành trung tâm cung ứng dịch vụ logistics tầm cỡ khu vực châu Á và thế giới.
Về mục tiêu cụ thể, đến năm 2030, tỷ trọng đóng góp của ngành dịch vụ logistics vào GRDP trên 8,5%; tốc độ tăng trưởng doanh thu dịch vụ logistics của doanh nghiệp Thành phố từ 15%-20%/năm; tỷ lệ thuê ngoài dịch vụ logistics đạt trên 60%; góp phần kéo giảm tỷ lệ chi phí logistics cả nước so với GDP quốc gia khoảng 12% - 15%, xếp hạng theo chỉ số LPI trên thế giới đạt thứ hạng 45 trở lên.
    |
 |
| TP Hồ Chí Minh sẽ xây dựng 8 trung tâm logistics với tổng diện tích hơn 750 ha - Nguồn: UBND TP Hồ Chí Minh. |
Phấn đấu đến năm 2045, tỷ trọng đóng góp của ngành dịch vụ logistics vào GRDP trên 12%, tăng trưởng doanh thu dịch vụ logistics của doanh nghiệp từ 10%-12%/năm; tỷ lệ thuê ngoài dịch vụ logistics trên 70%; góp phần kéo giảm tỷ lệ chi phí logistics cả nước so với GDP quốc gia khoảng 10% - 12%, xếp hạng theo chỉ số LPI trên thế giới đạt thứ hạng 30 trở lên.
Để hoàn thành kế hoạch, TP Hồ Chí Minh đề ra các giải pháp để thực hiện như: Giải pháp về cơ chế chính sách quản lý Nhà nước, giải pháp phát triển hạ tầng giao thông; Giải pháp nâng công suất bốc dỡ và kho chứa cảng biển; Giải pháp huy động và tăng cường vốn đầu tư phát triển; Giải pháp phát triển nguồn nhân lực, công nghệ thông tin…
Đồng thời, Thành phố sẽ xây dựng 8 trung tâm logistics, bao gồm: Trung tâm logistics Cát Lái (TP Thủ Đức); Trung tâm logistics Linh Trung (TP Thủ Đức); Trung tâm logistics Long Bình (TP Thủ Đức); Trung tâm logistics Tân Kiên (Huyện Bình Chánh); Trung tâm logistics Hiệp Phước (Huyện Nhà Bè); Trung tâm logistics Củ Chi (Huyện Củ Chi); Cảng Cạn - Trung tâm logistics Khu công nghệ cao (TP Thủ Đức); Trung tâm logistics Tân Hiệp (Huyện Hóc Môn)./..