Trong giai đoạn 2020 - 2024, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố, Thành Đoàn, Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố, Liên đoàn Lao động Thành phố, Hội Nông dân Thành phố, Hội Cựu chiến binh Thành phố, Hội Chữ thập đỏ Thành phố, Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị Thành phố Hồ Chí Minh đã xây dựng chương trình hành động phối hợp triển khai thực hiện công tác đối ngoại nhân dân trong hệ thống Mặt trận Tổ quốc, đoàn viên, hội viên.
Qua đó, đã góp phần nâng cao nhận thức về chính sách đối ngoại của Việt Nam, nhất là đối ngoại nhân dân, phát huy vai trò của các tổ chức thành viên, đoàn viên, hội viên, các vị nhân sĩ trí thức, các chức sắc tôn giáo, các vị tiêu biểu trong các dân tộc trong việc xây dựng quảng bá hình ảnh, đất nước con người Việt Nam đến bạn bè quốc tế giúp cho bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về đất nước, con người Việt Nam.
Đặc biệt, mối quan hệ giữa Mặt trận Thành phố và các tổ chức thành viên với các cơ quan tổ chức nước ngoài, các hiệp hội doanh nghiệp và cộng đồng người nước ngoài đang sinh sống, làm việc trên địa bàn Thành phố ngày càng được tăng cường; mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Mặt trận Thành phố và các tổ chức thành viên với tổ chức nhân dân các nước, nhất là các nước láng giềng và các nước có vị trí quan trọng trong chính sách đối ngoại của nước ta ngày càng được mở rộng; đã thu hút được các tổ chức, cá nhân nước ngoài tham gia các phong trào, các cuộc vận động do địa phương phát động, nhất là các hoạt động xã hội từ thiện góp phần thực hiện an sinh xã hội ở địa phương.
Thời gian tới, trên thế giới, hòa bình hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, nhưng xung đột lợi ích kinh tế, về dân tộc, tôn giáo, tranh chấp về tài nguyên và lãnh thổ, biển đảo; hoạt động bạo loạn, khủng bố, khủng hoảng dịch bệnh... luôn tiềm ẩn và có nguy cơ xảy ra với mức độ ngày càng nghiêm trọng hơn. Toàn cầu hóa tiếp tục phát triển sâu rộng trên mọi lĩnh vực, nhất là trên lĩnh vực kinh tế, vừa là thời cơ, động lực, tiền đề để vận dụng phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội đất nước, nhưng cũng luôn phát sinh nhiều khó khăn, thách thức; mức độ tùy thuộc lẫn nhau giữa các nước ngày một gia tăng. Bên cạnh việc tiếp tục thực hiện vai trò thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế và khu vực, nước ta phải đối mặt với các nguy cơ an ninh tiềm ẩn (an ninh mạng, an ninh năng lượng, an ninh lương thực), ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu gia tăng; tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông diễn biến phức tạp, đe dọa chủ quyền, lợi ích và an ninh quốc gia của các nước, trong đó có Việt Nam. Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế - văn hóa - khoa học - công nghệ, vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước; nơi tập trung các tổ chức, cơ quan ngoại giao, đơn vị kinh tế nước ngoài, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài và là địa phương thu hút lượng lớn khách du lịch nước ngoài đến tham quan. Trong bối cảnh đó, bên cạnh công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao của Nhà nước, nhiệm vụ công tác đối ngoại nói chung và đối ngoại nhân dân nói riêng đặt ra rất nặng nề, đòi hỏi phải tiếp tục tích cực xây dựng và củng cố sự đồng thuận của nhân dân các nước, phát huy sức mạnh dân tộc gắn với sức mạnh thời đại của cộng đồng quốc tế để thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, xây dựng bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Để thực hiện có hiệu quả đối ngoại giai đoạn 2024 - 2029, TP cần tập trung quán triệt, tuyên truyền, tạo chuyển biến nhận thức sâu sắc về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác đối ngoại nhân dân và công tác người Việt Nam ở nước ngoài, Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân và công tác người Việt Nam ở nước ngoài là góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phục vụ thiết thực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Làm cho người dân hiểu, người dân chủ động cùng tham gia thực hiện công tác đối ngoại nhân dân.
Cùng với đó, chủ động xây dựng kế hoạch phát triển quan hệ đối tác đối ngoại nhân dân; củng cố quan hệ hữu nghị, nâng cao hiệu quả hợp tác với nhân dân các nước, trước hết là các nước láng giềng, bạn bè truyền thống, các nước lớn và các đối tác quan trọng khác thông qua các hoạt động giao lưu nhân dân, hợp tác phi chính phủ nước ngoài, hợp tác về văn hóa, giáo dục, y tế, hỗ trợ nhân đạo... Không ngừng đổi mới hình thức và nội dung hợp tác, mở rộng quan hệ với các tổ chức, cá nhân nước ngoài có thiện chí với Việt Nam, góp phần nâng cao hiệu quả quan hệ song phương với các nước.
Tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác thông tin đối ngoại nhân dân, trên cơ sở chủ động, tích cực tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng tình, ủng hộ rộng rãi của bạn bè, đối tác quốc tế đối với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức và tư duy về thông tin đối ngoại, tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số và các phương tiện truyền thông mới; khai thác mặt tích cực của mạng xã hội góp phần nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về các vấn đề quốc tế, về công tác đối ngoại, cũng như tăng cường hiểu biết tích cực của nhân dân các nước về Việt Nam và quan hệ của Việt Nam với các nước.
Mặt khác, tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng của nước sở tại, triển khai các biện pháp tổng thể chăm lo, hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, nhất là ở những địa bàn khó khăn để đồng bào có địa vị pháp lý vững chắc, ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế, tuân thủ pháp luật và hội nhập thuận lợi vào xã hội sở tại. Tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác bảo hộ công dân, quản lý lao động, du học sinh... Tăng cường lực lượng, biện pháp và đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tư pháp, an ninh, phòng, chống tội phạm, ngăn chặn hiệu quả nạn buôn người, xuất nhập cảnh, cư trú trái phép, qua đó hỗ trợ bảo đảm an ninh trong cộng đồng; xử lý triệt để, đẩy lùi tình trạng người Việt Nam vi phạm pháp luật nước sở tại.
Bên cạnh đó, làm tốt công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài, nhất là thế hệ trẻ, phát huy tinh thần yêu nước, nguồn lực to lớn của đồng bào ta ở nước ngoài phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; gắn kết phong trào, hoạt động của hội đoàn người Việt Nam ở nước ngoài với phong trào, hoạt động của tổ chức nhân dân ở trong nước; phát huy vai trò cầu nối của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, góp phần thúc đẩy quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam với các nước. Đa dạng hoá hoạt động hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giữ gìn tiếng Việt, phát huy bản sắc văn hóa và truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam; tập trung thúc đẩy đưa tiếng Việt vào chương trình giảng dạy ở các cơ sở giáo dục tại địa bàn có đông người Việt Nam sinh sống.
Cuối cùng, nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, tham mưu về công tác đối ngoại nhân dân và công tác người Việt Nam ở nước ngoài; chủ động theo dõi, kịp thời nắm bắt thông tin về tình hình, xu hướng phát triển của các vấn đề toàn cầu, các phong trào chính trị - xã hội, phong trào dân chủ, tiến bộ xã hội trên thế giới; chủ động nghiên cứu, xây dựng kế hoạch mở rộng, phát triển chiều sâu quan hệ với các đối tác theo từng giai đoạn, địa bàn, lĩnh vực, ưu tiên hoạt động của từng đối tác. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại nhân dân và công tác người Việt Nam ở nước ngoài, đào tạo, bồi dưỡng năng lực cán bộ, hội viên bảo đảm vững vàng về bản lĩnh chính trị, kiến thức, nghiệp vụ và ngoại ngữ./.