Đại biểu Lê Thanh Vân (bìa trái) và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam (bìa phải) trong phiên chất vấn. (Hồng Hạnh)
Theo dõi phiên chất vấn ngày đầu tiên, nhiều cử tri, nhất là những cử tri là giới có học vấn rất quan tâm khi nghe đại biểu Lê Thanh Vân chất vấn Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam về việc cách chức Hiệu trưởng trường đại học Tôn Đức Thắng đối với ông Lê Vinh Danh có đúng thẩm quyền của Tổng Liên đoàn Lao động hay không?
Trả lời vấn đề này, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, Chính phủ ủng hộ mô hình tự chủ của trường Tôn Đức Thắng. Luật Giáo dục đại học đã quy định rất rõ: Hội đồng trường là cơ quan quyền lực của trường. Các chức danh lãnh đạo bao gồm hiệu trưởng thì phải do Hội đồng trường quyết và đề nghị cấp có thẩm quyền trong trường hợp này là Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam công nhận hoặc phê chuẩn.
Như vậy, có nghĩa là nếu trong trường hợp có Hội đồng trường thì việc Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam xử lý Hiệu trưởng trường Tôn Đức Thắng mà không căn cứ vào đề nghị của Hội đồng trường thì không đúng luật...
Tuy nhiên, đây là một trường hợp rất đặc thù bởi vì Hội đồng trường trường Tôn Đức Thắng đã hết nhiệm kỳ và việc kiện toàn Hội đồng trường của Tổng Liên đoàn là chậm trễ do nguyên nhân cả chủ quan và khách quan. Cho nên tới thời điểm Ban giám hiệu trường Tôn Đức Thắng bao gồm hiệu trưởng nhận kỷ luật của Đảng thì trường Tôn Đức Thắng không có Hội đồng trường. Vì vậy có chuyện không rõ ràng ở chỗ này - Phó Thủ tướng cho biết.
Vì lý do trên, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo với chức năng lập cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục phải vào cuộc trực tiếp lập một đoàn do một Thứ trưởng vào làm việc trực tiếp để làm rõ đúng, sai và có hướng dẫn. Trước hết phải thành lập lại Hội đồng trường theo đúng quy định của pháp luật. Đoàn này đã vào làm việc và sẽ có báo cáo, hướng dẫn...
Nhiều cử tri nhận xét nội dung trả lời của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam là thấu đáo, để mở cho việc đánh giá khách quan đại học Tôn Đức Thắng và hiệu trưởng Lê Vinh Danh.
Đại học Tôn Đức Thắng được đánh giá là một trong những điểm sáng trong thực hiện mô hình tự chủ đại học.
Theo TS Tô Văn Trường (nguyên Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam), trước hết, phải tuân thủ luật pháp. Việc trường đại học Tôn Đức Thắng chưa có hội đồng trường là lỗi của Tổng LĐLĐ Việt Nam vì khi Hội đồng trường hết nhiệm kỳ, cơ quan chủ quản phải chỉ đạo và hướng dẫn trường bầu Hội đồng trường mới để Tổng LĐLĐ Việt Nam phê chuẩn. Tiếp đó, Hội đồng trường sẽ xem xét làm thủ tục kỷ luật Hiệu trưởng. Trường hợp Hội đồng trường không đồng ý kỷ luật thì Tổng LĐLĐ Việt Nam có thể đưa vụ việc ra toà hành chính và quyết định của toà là quyết định cuối cùng.
TS Tô Văn Trường cũng cho rằng: Ngay cả kỷ luật Đảng, Tổng LĐLĐ Việt Nam cũng không có quyền can thiệp vì Đảng bộ trường Tôn Đức Thắng trực thuộc Đảng ủy khối các trường đại học, cao đẳng của Thành ủy TP Hồ Chí Minh.
“Bất cập cũng nảy sinh từ mô hình quản lý của ta: Về chuyên môn Trường Đại học Tôn Đức Thắng chịu sự lãnh đạo của bộ Giáo dục & Đào tạo; về nhân sự lại do Tổng LĐLĐ Việt Nam quyết định; còn công tác Đảng lại do Đảng ủy Khối các trường đại học, Thành ủy TP Hồ Chí Minh.
Và việc kỷ luật hiệu trưởng đâu cấp bách đến mức không chờ kiện toàn hội đồng trường? Cùng lắm, tạm đình chỉ chức vụ để làm cho đúng luật”- TS Tô Văn Trường nêu quan điểm.
TS Tô Văn Trường. Ảnh: NVCC
Ở góc độ của mình, Luật sư Phạm Nguyên Phùng, Giám đốc Công ty Luật Tư vấn và Tranh tụng Quốc tế Việt Nam (SBVN) chia sẻ: Qua theo dõi câu chuyện xung quanh đến Đại học Tôn Đức Thắng và việc Tổng LĐLĐ Việt Nam cách chức Hiệu trưởng với ông Lê Vinh Danh là sai luật. Tôi cho rằng, câu trả lời của Phó Thủ tướng sớm mở ra hướng giải quyết để việc hoạt động của trường sớm ổn định.
Theo Luật sư Phạm Nguyên Phùng, để sớm ổn định tổ chức hoạt động của TDTU hiện nay, cơ quan chủ quản cần kịp thời phối hợp với Đảng ủy Trường, Đảng ủy Khối các Trường ĐH Cao đẳng TP Hồ Chí Minh để triển khai thực hiện ngay công tác nhân sự của TDTU.
Theo qui định hiện hành, để làm công tác nhân sự Hiệu trưởng thì trước hết phải làm quy trình và bầu Hội đồng trường nhiệm kỳ mới. Theo Nghị quyết 19-NQ/TW thì Chủ tịch Hội đồng trường là Bí thư Đảng ủy, theo hướng dẫn Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2020-2025 của Đảng ủy Khối đại học - cao đẳng Thành phố Hồ Chí Minh thì nhân sự Bí thư Đảng ủy sẽ là nhân sự dự kiến làm Chủ tịch Hội đồng trường.
Do Ban chấp hành Đảng bộ trường Đại học Tôn Đức Thắng nhiệm kỳ 2020-2025 cũng chưa được bầu, để tiến hành làm công tác nhân sự và bầu Hội đồng trường nhiệm kỳ mới và Hiệu trưởng thì trước hết cần làm công tác nhân sự và bầu Ban chấp hành Đảng bộ trường nhiệm kỳ 2020-2025./.