Chiều 5/8, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân đã chủ trì buổi làm việc giữa lãnh đạo Thành ủy TPHCM với Hội Nông dân TP về nội dung “Phát triển hợp tác xã (HTX) nông nghiệp kiểu mới, khâu đột phá để cơ cấu lại nông nghiệp và nâng cao thu nhập bền vững cho nông dân”.
Lợi nhuận bình quân các hộ tham gia HTX cao hơn 10 - 35%
Báo cáo tại buổi làm việc, Chủ tịch Hội Nông dân TP Nguyễn Thị Bạch Mai cho biết, những năm qua, các cấp Hội Nông dân TP đã vận động hội viên nông dân tích cực liên kết tham gia các tổ hợp tác với nhiều hình thức hợp tác để cùng sản xuất chăn nuôi, kinh doanh, dịch vụ… Sau 5 năm thực hiện (2013 – 2018) đã vận động nông dân tham gia vào 229 tổ hợp tác, 33 HTX trong nông nghiệp, nâng tổng số HTX nông nghiệp hiện có 75 HTX. Nhìn chung, các HTX, tổ hợp tác hoạt động thuận lợi hơn do có thị trường tiêu thụ, quy mô tổ chức dịch vụ, sản xuất đa dạng hơn, thu nhập bình quân của thành viên đạt ở mức ổn định từ 40 – 50 triệu đồng/người/năm.
Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân trao đổi với các đại biểu.
Qua khảo sát của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP, có khoảng 20% số hộ nông dân tham gia liên kết với doanh nghiệp, 15% tham gia vào HTX và 65% số hộ nông dân sản xuất độc lập. Kết quả khảo sát cũng cho thấy, hộ nông dân tham gia vào HTX đều có hiệu quả kinh tế hơn so với hộ nông dân sản xuất độc lập, không tham gia vào HTX. Cụ thể, giá trị sản lượng bình quân cao hơn 10%, giá bán bình quân cao hơn 7-10% và lợi nhuận bình quân cao hơn 10 - 35%.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hội Nông dân TP Nguyễn Thị Bạch Mai cũng cho biết, hoạt động của các tổ hợp tác, HTX trên địa bàn TP còn một bộ phận tương đối mang tính nhỏ lẻ, kết quả sản xuất – kinh doanh thấp, tích lũy vốn để đầu tư phát triển kinh doanh không cao, các hoạt động liên kết giữa các tổ hợp tác, HTX với doanh nghiệp còn hạn chế. Hầu hết các HTX đang gặp khó khăn về đất đai, nhà xưởng, nguồn vốn, trụ sở làm việc; năng lực lãnh đạo của ban quản trị … dẫn đến quy mô của các tổ hợp tác, HTX bị bó hẹp, sản xuất thủ công là chủ yếu. Nhiều HTX hoạt động kém hiệu quả nên phải giải thể.
Tại buổi làm việc, một số ý kiến cho rằng, với yêu cầu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp như hiện nay, tổ hợp tác, HTX cần có bước phát triển mới về số lượng, nâng cao hiệu hoạt động với đủ loại hình dịch vụ thúc đẩy sản xuất. Các tổ hợp tác, HTX phải nhanh chóng thích nghi với cơ chế thị trường, tạo sự liên kết với nhau và với doanh nghiệp trong sản xuất giống, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị sản xuất nhằm đảm bảo ổn định “đầu vào, đầu ra” của sản phẩm.
Đại diện, một số HTX có kiến nghị để được thuê đất, giao đất để mở rộng sản xuất; các giải pháp vận động thành viên, huy động nguồn vốn, lao động, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật,… góp phần tăng năng suất, chất lượng sản xuất, tăng thu nhập cho xã viên. Giám đốc HTX nông nghiệp - thương mại - dịch vụ Phú Lộc Trần Văn Chánh kiến nghị, để nâng cấp nhà xưởng và trang thiết bị hiện đại nhằm xây dựng mô hình HTX nông nghiệp tiên tiến, hiện đại, các cơ quan chức năng xem xét cho HTX được xây dựng các công trình, trong đó có nhà xưởng trên đất nông nghiệp phục vụ cho nông nghiệp. Cùng với đó, TP hỗ trợ 1 phần, giảm chi phí 1 phần cho HTX trong thực hiện các công đoạn phục vụ việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản.
Tìm cách nâng cao thu nhập của nông dân
Phát biểu tại buổi làm việc, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, Việt Nam là 1 trong những nước xuất khẩu nông sản lớn của thế giới, trong đó có xuất khẩu gạo, thủy hải sản, cà phê, cao su, chè, tiêu,… Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cũng chỉ rõ những bất cập của ngành nông nghiệp hiện nay như: được mùa rớt giá; các hộ nông thường xuyên thiếu vốn mặc dù có chính hỗ trợ của Nhà nước; thu nhập của nông dân thấp hơn nhiều so với lao trong công nghiệp, dịch vụ; xuất khẩu nông sản không ổn định về giá cả và lượng.
Các đại biểu tham dự buổi làm việc.
Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, tình trạng này là do quan hệ sản xuất nông nghiệp không tương thích với kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Sản xuất nông nghiệp theo hộ cá thể manh mún; quy mô lao động, trình độ lao động thấp, hơn 97% lao động nông nghiệp không được học nghề; người nông dân còn bị “nâng giá đầu vào (giống, phân bón, thức ăn) và ép giá bán sản phẩm đầu ra;...
Theo đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, khi nền sản xuất nông nghiệp vẫn còn hình thức các hộ riêng lẻ, không liên kết với nhau thì các hộ nông dân vẫn bị bất lợi, các bất cập của ngành nông nghiệp vẫn tồn tại. Xu hướng hiện nay là không thể duy trì việc sản xuất theo cá thể lâu dài vì sẽ không đủ sức cạnh tranh. Xây dựng HTX kiểu mới là khâu đột phá để cơ cấu lại nông nghiệp và nâng cao thu nhập bền vững cho nông dân.
Từ thực tình trạng chung của ngành nông nghiệp cả nước, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu, cần xác định chuyển biến lớn nhất của ngành nông nghiệp TP phải là nhận thức từ sản xuất cá thể sang kinh tế hợp tác. Hội Nông dân TP cùng chính quyền các cấp thực hiện nội dung này với mục đích cuối cùng làm cho nông dân có thu nhập cao trong điều kiện phát triển nông nghiệp đô thị. “TP phải chuyển mô hình sản xuất nông nghiệp cơ bản từ hộ cá thể sang mô hình tổ hợp tác, HTX, giúp nông dân có thu nhập cao hơn” – đồng chí Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu.
Theo Bí thư Thành ủy TP Nguyễn Thiện Nhân, trong 7 chương trình đột phá thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP lần thứ X, không có lĩnh vực nông nghiệp, trong khi chính sách của TPHCM đối với phát triển nông nghiệp rất nhiều, vì vậy, phải coi phát triển nông nghiệp của TPHCM là một chương trình đột phá, trong đó quan tâm đến về thu nhập của người nông dân, tái cơ cấu nông nghiệp.
Sau khi lắng nghe ý kiến của các đại biểu trao đổi tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu lãnh đạo Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn TP ghi nhận kiến nghị của các HTX, báo cáo Thường trực UBND xem xét giải quyết các vấn đề có thể giải quyết được trong 3 tháng tới./.