 |
| Phát huy dân chủ ở cơ sở thông qua giám sát, phản biện xã hội. (Ảnh minh họa: Thái Phương) |
Hơn 25 năm qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp làm tốt vai trò đại diện các giới tham gia góp ý xây dựng chương trình, đề án, cơ chế, chính sách, quy định, liên quan đến quyền, lợi ích và nghĩa vụ của đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền tổ chức hội nghị gặp gỡ, đối thoại với đoàn viên, hội viên và các giới với nhiều chủ đề thiết thực, sát với thực tiễn của Thành phố. Qua đó, nhiều nội dung kiến nghị, đề xuất được Thành ủy, Ủy ban Nhân dân Thành phố quan tâm tháo gỡ, tạo điều kiện triển khai thực hiện, nhận được sự đồng thuận, phấn khởi trong đoàn viên, hội viên và Nhân dân.
Đáng chú ý, Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị - xã hội các cấp ngày càng có nhiều giải pháp, cách làm hiệu quả để đổi mới phương thức, nội dung hoạt động, đáp ứng yêu cầu đặt ra theo từng thời điểm, trong đó chú trọng việc nâng cao chất lượng công tác giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, giám sát đại biểu dân cử, cán bộ, công chức, viên chức; phát huy vai trò tư vấn của các chuyên gia, nhà khoa học, ý kiến của Nhân dân tham gia các hội nghị phản biện xã hội đối với các dự án, đề án, kế hoạch có tác động, ảnh hưởng đến đời sống xã hội và cộng đồng dân cư…; đa số các ý kiến phản biện được các cơ quan soạn thảo tiếp thu, đánh giá cao, đã và đang trở thành kênh thông tin quan trọng, cần thiết giúp chính quyền thành phố xem xét, quyết định các vấn đề trong công tác lãnh đạo, quản lý, điều hành phát triển kinh tế - xã hội, công tác xây dựng Đảng, chính quyền tại địa phương.
Đặc biệt, chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội có sự chuyển biến tích cực, phát huy được quyền làm chủ của Nhân dân trong tham gia xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; giám sát chính quyền thực hiện công khai, minh bạch các nội dung liên quan đến Nhân dân, các nguồn quỹ do Nhân dân đóng góp, tạo sự đồng thuận, góp phần củng cố niềm tin của các tầng lớp Nhân dân vào vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành và phục vụ Nhân dân của chính quyền các cấp.
Ngoài ra, cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đã nỗ lực lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện dân chủ ở cơ sở gắn với nhiệm vụ chính trị. Các nội dung dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát được triển khai thực hiện khá tốt, công khai những nội dung theo quy định với nhiều hình thức phong phú, phù hợp. Phát huy tốt quyền dân chủ trực tiếp tham gia bàn bạc góp ý các công việc thiết thực gắn liền với lợi ích, nghĩa vụ của Nhân dân như: kinh phí nâng cấp các tuyến đường, hẻm, lắp đặt camera an ninh, chăm lo các đối tượng, hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn bị ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19, đặc biệt thực hiện Cuộc vận động “Người dân Thành phố Hồ Chí Minh không xả rác ra đường và kênh rạch, vì thành phố sạch, xanh, thân thiện môi trường” tạo được sự đồng thuận cao, hưởng ứng tham gia rộng rãi trong Nhân dân. Việc thực hiện dân chủ ở cơ sở gắn với chương trình giảm nghèo bền vững, chương trình xây dựng nông thôn mới tiếp tục được phát huy, tập trung nâng cao chất lượng các tiêu chí theo chuẩn của thành phố, duy trì và phát huy các mô hình thực hiện hiệu quả tại địa phương.
Bên cạnh đó, thực hiện cải cách thủ tục hành chính được cấp ủy, chính quyền đẩy mạnh thực hiện theo tiêu chuẩn ISO 9001; 100% xã, phường, thị trấn, cơ quan hành chính Nhà nước thực hiện cơ chế “một cửa”, “một của liên thông”, ứng dụng công nghệ thông tin trong công khai các thủ tục, quy trình giải quyết hồ sơ hành chính, các đường dây nóng để tiếp nhận thông tin của người dân; rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, tạo sự chuyển biến tích cực, hiệu quả trong công tác giải quyết thủ tục hành chính; nhiều mô hình, cách làm sáng tạo, thiết thực, góp phần phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn để nâng cao tỷ lệ thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4. Công tác tiếp công dân, đối thoại, giải quyết khiếu nại, tố cáo của người dân ngày càng được chú trọng hơn.
Mặt khác, công tác kiện toàn trưởng, phó khu phố, ấp, tổ trưởng, tổ phó tổ dân phố, tổ nhân dân, Ban Thanh tra Nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng được cấp ủy, chính quyền phối hợp Ủy ban Mặt trận Tổ quốc chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện đúng quy định. Từ quý 1/năm 2024, Thành phố thực hiện việc sắp sếp khu phố, ấp theo quy định của Trung ương (không còn tổ dân phố, tổ Nhân dân); hướng dẫn thực hiện có nề nếp Hội nghị nhân dân định kỳ 6 tháng/năm; việc thực hiện quy ước cộng đồng đã phát huy vai trò tự quản của Nhân dân trong việc tham gia góp ý xây dựng quy ước, xác định nội dung cam kết thực hiện hiệu quả như: bảo vệ môi trường, tham gia giữ gìn trật tự giao thông, trật tự đô thị, thực hiện văn minh trong việc cưới, việc tang...
Cùng với đó, hoạt động giám sát của Ban Thanh tra Nhân dân từng bước được nâng lên; Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng tích cực trong thực hiện giám sát các công trình công cộng trên địa bàn. Hoạt động của Tổ hòa giải ở cơ sở có nhiều đóng góp tích cực trong việc hòa giải các tranh chấp, mâu thuẫn nhỏ trong cộng đồng dân cư, góp phần xây dựng tình làng nghĩa xóm, giữ vững an ninh trật tự tại khu dân cư.
Song song đó, cấp ủy xã, phường, thị trấn phát huy tốt dân chủ ở cơ sở trong việc lựa chọn, hiệp thương nhân sự, tạo điều kiện cho người dân thực hiện dân chủ trực tiếp tham gia các cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân các cấp; lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thành công đại hội chi bộ, đảng bộ cơ sở các nhiệm kỳ qua, thực hiện khá chặt quy trình nhân sự, góp ý dự thảo văn kiện và tổ chức đại hội, công khai, minh bạch trong việc giới thiệu, đề cử những đảng viên có đủ phẩm chất, năng lực, trình độ vào danh sách cấp ủy nhiệm kỳ mới, đảm bảo đúng Điều lệ, quy chế, quy định của Đảng.
Nhìn chung, việc thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn được triển khai khá nề nếp và thường xuyên; cung cấp nhiều thông tin kịp thời đến Nhân dân, nêu cao vai trò Nhân dân tham gia xây dựng địa phương; tăng cường và phát huy tính tự quản ở cộng đồng dân cư, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội, giữ gìn an ninh trật tự./.