Đưa hàng nông sản của Việt Nam vào hệ thống phân phối quy mô lớn của nước ngoài

Đại diện Lãnh đạo Bộ Công Thương tham quan gian hàng tại Chuỗi sự kiện “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế”. (Ảnh: Chi Mai)

Ngày 14/09, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Vụ Thị trường châu Âu –châu Mỹ, Bộ Công Thương, chủ trì và phối hợp với các Cơ quan liên quan tổ chức Hội thảo với chủ đề “Đưa nông sản, thực phẩm chế biến Việt Nam vào hệ thống phân phối nước ngoài”. Hội thảo đã thu hút được khoảng 200 doanh nghiệp tham gia.

Hội thảo chia sẻ nhiều kinh nghiệm hữu ích liên quan đến mọi quy trình của việc xuất khẩu nông sản: từ quản lý và bảo đảm nguyên liệu đầu vào; xu hướng sản xuất nông nghiệp xanh, tuần hoàn để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng mới; cập nhật các quy định, tiêu chuẩn ký thuật của một số thị trường; tối ưu hóa hoạt động logistic; phát triển xuất khẩu qua các nền tảng thương mại điện tử; đến những giải pháp hạn chế rủi ro khi thanh toán….

Hội thảo nằm trong khuôn khổ Chuỗi sự kiện kết nối cung ứng hàng hóa quốc tế năm 2023 (Vietnam Sourcing 2023). Hội thảo nhằm cung cấp các thông tin cập nhật về nhu cầu, thị hiếu, xu hướng tiêu thụ; những quy định, chính sách nhập khẩu nông sản tại một số thị trường trọng điểm, rủi ro, thách thức trong thương mại nông thủy sản; và tạo cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu và các Nhà thu mua nước ngoài gặp gỡ và tìm kiếm cơ hội hợp tác đưa hàng nông sản của Việt Nam vào hệ thống phân phối quy mô lớn của nước ngoài.

Đặc biệt là trong năm 2022, nhiều loại nông sản của Việt Nam như chuối tươi, khoai lang, tổ yến, bưởi, nhãn, chanh leo, sầu riêng… được cấp phép xuất khẩu sang các thị trường phát triển và có tiêu chuẩn cao trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, New Zealand. Điều này tạo ra cơ hội lớn cho xuất khẩu trái cây.

Về thị trường, 8 tháng năm 2023, Trung Quốc, Hoa Kỳ và Nhật Bản tiếp tục duy trì là ba thị trường xuất khẩu lớn nhất. Giá trị xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm tỷ trọng 21,9%, tăng 9,8%; tuy nhiên Hoa Kỳ chiếm 20,6%, giảm 27,4% và Nhật Bản chiếm 7,6%, giảm 10,6%.

Năm 2023, bất chấp nhiều khó khăn của thị trường, kim ngạch xuất khẩu nông sản, thủy sản và thực phẩm duy trì tốc độ tăng trưởng trên hai con số và đạt 53,2 Tỷ USD trong năm 2022. Mặc dù, lạm phát tăng cao ở tất cả các thị trường xuất khẩu chủ lực, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản Việt Nam được dự báo vẫn sẽ vượt qua con số 50 tỷ USD.

Trong số các sản phẩm nông sản, Rau quả là một trong những điểm sáng  trong các nhóm ngành hàng xuất khẩu của nước ta. Dự báo cả năm 2023, nhiều khả năng xuất khẩu rau quả sẽ cán đích ở cột mốc lịch sử 5 tỷ USD. Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh lạm phát toàn cầu, năm 2023, Trung Quốc vẫn sẽ là thị trường hấp dẫn nông sản Việt Nam nhờ nhu cầu  bùng nổ sau hậu COVID-19 cộng với lợi thế về vị trí địa lý gần khiến chi phí logistics và rủi ro về thời gian thấp hơn các thị trường khác.

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, bà Nguyễn Thảo Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ, Bộ Công Thương cho rằng, mặc dù các số liệu nêu trên cho thấy ngành nông sản của Việt Nam đã đạt được nhiều thành tích tích cực. Tuy nhiên, thách thức đối với hàng nông sản hiện vẫn còn rất lớn khi phát triển bền vững và bảo vệ môi trường là những xu hướng tất yếu tại hầu khắp các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Các quốc gia không chỉ điều chỉnh khung khổ pháp lý của mình với hàng loạt các Luật, các quy định mới cụ thể hóa 2 mục tiêu trên mà còn lan tỏa đến cả các quốc gia khu vực khác thông qua các cam kết chính trị mạnh mẽ tại Hội nghị các Bên tham gia Công ước Khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP26) và COP27.

Bà Nguyễn Thảo Hiền phân tích, trên thực tế, EU là thị trường đi tiên phong trong vấn đề này với việc ban hành hàng loạt đạo luật thuộc Thỏa  thuận Xanh châu Âu (EGD), nhằm giải quyết các thách thức liên quan đến khí hậu và môi trường. Giữa tháng 5 vừa qua, EU cũng đã ban hành đạo luật về Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM). Quy định này buộc các nhà nhập khẩu vào EU phải báo cáo lượng phát thải carbon trong hàng hóa. Và cuối tháng 6, EU đã ban hành Quy định Chống suy thoái rừng (EUDR). Theo đó, các công ty kinh doanh gỗ, cà phê, ca cao, cao su, đậu nành, gia súc, dầu cọ và các sản phẩm phái sinh tại EU phải chứng minh hàng hóa mà họ bán  không liên quan đến hoạt động phá rừng từ sau năm 2021. Nếu vi phạm sẽ bị phạt tối thiểu 4% doanh số hàng năm thu được trên toàn EU.

Bà Nguyễn Thảo Hiền chia sẻ, các quy định về bảo vệ môi trường tại các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như EU, Bắc Mỹ và các thị trường Đông Bắc Á ngày càng chặt chẽ hơn. Chính phủ Hoa Kỳ và Canada cũng đang cân nhắc các cơ chế tương tự CBAM và EUDR của EU. EU cũng nêu rõ các nhóm mặt hàng nằm trong CBAM và EUDR sẽ được mở rộng trong tương lai.

Bà Nguyễn Thảo Hiền khẳng định, để có thể đáp ứng yêu cầu của thị trường để giữ vững và tiếp tục phát triển thị trường thì việc chuyển đổi xanh hóa, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn là xu hướng phát triển tất yếu và xu hướng này đang dần hình thành luật chơi mới về thương  mại và đầu tư trên toàn cầu.

“Vì ngoài chất lượng và giá cả, khách hàng sẽ lựa chọn những doanh nghiệp đáp ứng được cao nhất các yêu cầu đặt ra; trong đó có yêu cầu về giảm phát thải, sản xuất xanh, kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.”- Bà Nguyễn Thảo Hiền nói.

Trình bày một số giải pháp thúc đẩy tiêu thụ trái vải tươi vào thị trường Hoa Kỳ, ông Trần Minh Thắng, Trưởng Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại San Francisco (Hoa Kỳ) cho biết, sau nhiều nỗ lực, được sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, doanh nghiệp trong nước, đặc biệt nhờ sự kiên trì, quyết tâm và sự đầu tư một cách bài bản chuyên nghiệp của công ty Dragonberry Produce, là doanh nghiệp Hoa Kỳ có trụ sở tại thành phố Canby, Oregon, gần 20 tấn quả vải tươi được vận chuyển theo đường biển đã nhập khẩu thành công, chính thức được phân phối, bày bán tại hệ thống siêu thị Safeway và Albertsons tại các tiểu bang bờ Tây Hoa Kỳ trong đó có Washington, Oregon và California kể từ ngày 30/6, vừa đúng dịp phục vụ người dân Hoa Kỳ trong dịp Quốc khánh ngày 04/7.

Để góp phần đưa quả vải Việt Nam tiếp cận mạnh mẽ hơn nữa người tiêu dùng Hoa Kỳ, Chi nhánh Thương vụ tại San Francisco phối hợp với Hội Doanh nhân người Việt tại Hoa Kỳ (VENUSA), các tổ chức, doanh nghiệp triển khai các hoạt động quảng bá, truyền thông trên các kênh thông tin đặc biệt là trên các mạng xã hội; tổ chức gian hàng trưng bày và bán quả vải tại một số khu vực chợ của người Việt, người Châu Á; tổ chức hoạt động nếm thử giúp người dân làm quen và yêu thích quả vải, từ đó thúc đẩy việc tiêu thụ loại trái cây này….

Về các nội dung chi tiết liên quan đến giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế, Đại diện lãnh đạo Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) cho biết, Trên thực tế, để tối ưu giải pháp và hạn chế các rủi ro nói trên cho doanh nghiệp, VCB không ngừng cải tiến phát triển các sản phẩm dịch vụ giải pháp và ứng dụng công nghệ mới trên thị trường. Trong đó, VCB đi đầu triển khai Dịch vụ tài trợ thương mại trực tuyến qua chương trình VCB giúp hỗ trợ tư vấn trực tuyến, giảm thiểu sai sót trong khâu gửi và nhận kết quả giao dịch cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Ngoài ra, VCB còn cung cấp các giải pháp giao dịch ngoại tệ, phái sinh lãi suất, phái sinh giá cả hàng hóa giúp giảm thiểu rủi ro biến động tỷ giá, lãi suất, biến động giá cả hàng hóa, chủ động dòng tiền như sản phẩm giao dịch quyền chọn ngoại tệ, hoán đổi ngoại tệ, hợp đồng tương lai giá cả hàng, quyền chọn giá cả hàng hóa, hoán đổi giá cả hàng hóa. Bên cạnh đó, VCB cũng tích cực ứng dụng nền tảng mới cho phép vận đơn điện tử eB/L trong chứng từ giao dịch thư tín dụng nhập khẩu giảm thiểu rủi ro vận chuyển chứng từ./