Liên quan đến vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Tiến sỹ Lê Bá Chí Nhân, chuyên gia kinh tế cấp cao của TP Hồ Chí Minh, mời quí vị và các bạn cùng theo dõi.
PV:Thưa TS Lê Bá Chí Nhân, ông đánh giá như thế nào về tiềm năng phát triển kinh tế du lịch về đêm tại TP Hồ Chí Minh?
TS Lê Bá Chí Nhân: Kinh tế đêm là một khái niệm rất quen thuộc ở nhiều quốc gia trên thế giới, bao hàm các hoạt động kinh doanh dịch vụ từ 18h hôm trước đến 6h sáng hôm sau, như ẩm thực, nghệ thuật, âm nhạc, các chương trình giải trí, lễ hội, sự kiện, các điểm du lịch chỉ mở cửa vào ban đêm.
Những "thủ phủ du lịch" nổi tiếng thế giới như: New York, Paris, London, Sydney... đều có hoạt động kinh tế đêm rất sôi nổi, đem lại giá trị kinh tế, nguồn thu ngoại tệ lớn cho các quốc gia. Thậm chí các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore cũng đã đầu tư mạnh mẽ cho kinh tế đêm suốt nhiều năm qua để phát triển du lịch.
Tại Việt Nam, tháng 7/2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Đề án Phát triển kinh tế ban đêm” cho phép một số địa phương có đông lượng khách du lịch như: Hà Nội, Đà Nẵng, Hội An, Đà Lạt, Phú Quốc, TP.HCM… được nghiên cứu, triển khai thí điểm các loại hình kinh tế đêm.
Hiện nay, phát triển kinh tế đêm hiện đang được TP.HCM xác định là một giải pháp chiến lược để thúc đẩy sự phục hồi cho ngành du lịch của TP sau đại dịch.
Một báo cáo khảo sát từ một đối tác của Google mà chúng tôi vừa nhận được thì xu hướng của khách du lịch đang có chiều hướng giảm về tần suất đi du lịch nhưng lại gia tăng thời gian tham gia trong một tour. Vì thế ngoài việc phát triển các sản phẩm du lịch cho du khách tham quan, trải nghiệm ban ngày thì chúng tôi cũng muốn phát triển thêm các sản phẩm về đêm. Đây cũng là cách để thúc đẩy gia tăng chi tiêu của du khách trong thời gian lưu trú tại TP Hồ Chí Minh.
PV: Theo ông, TP Hồ Chí Minh cần đa dạng các hoạt động trải nghiệm về đêm để thu hút khách du lịch?
TS Lê Bá Chí Nhân: du lịch về đêm của TP Hồ Chí Minh vốn rất nhiều tiềm năng bởi nơi đây hội tụ nhiều nhà hàng, quán ăn, khu ẩm thực độc đáo, cùng với đó là những tuyến phố đi bộ, phố Tây khá sầm uất như Nguyễn Huệ, Bùi Viện... Vấn đề là các doanh nghiệp nên suy nghĩ, thiết kế thêm các sản phẩm để khai thác được những tiềm năng này, ví dụ tổ chức các tour khám phá Sài Gòn đêm với vespa, với xe máy, hay xích lô. Trước đây, có một vài doanh nghiệp triển khai loại hình này nhưng sau hơn 2 năm dịch bệnh, đến nay các sản phẩm đó vẫn chưa được khôi phục hoàn toàn.
Để phát triển kinh tế đêm của TP Hồ Chí Minh không nên bỏ qua lợi thế của sông Sài Gòn, khi về đêm Thành phố nên tận dụng thêm sông Sài Gòn. Hiện giờ chúng ta đã có một bờ sông rất đẹp. Ngoài những dịch vụ ăn tối trên sông, trên các du thuyền như lâu nay thì nên có thêm các dịch vụ cao cấp hơn và có thêm nhiều hoạt động trên thuyền thì sẽ thu hút khách hơn.
Bên cạnh du lịch đêm trên sông Sài Gòn, TP Hồ Chí Minh nên có các chương trình nghệ thuật, các show diễn về đêm có chất lượng và được đầu tư bài bản. Thái Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc... đã có rất nhiều show diễn tạo được thương hiệu và mang lại nguồn thu lớn.
Tại TP Hồ Chí Minh, vở kịch xiếc “À Ố show” cũng đã rất thành công, thu hút hàng triệu lượt khán giả, nhất là du khách nước ngoài suốt gần 10 năm qua. Thế nhưng, một vở “À Ố show” vẫn còn là quá ít, quá khiêm tốn so với tiềm năng của TP Hồ Chí Minh, bởi nơi này hội tụ rất nhiều giá trị văn hóa đặc sắc và có nhiều nhân lực, tiềm lực để có thể tổ chức các chương trình biểu diễn nghệ thuật lớn.
Thêm nữa, TP Hồ Chí Minh nên đầu tư xây dựng những show áo dài kết hợp biểu diễn ca-vũ-kịch có quy mô lớn, hoành tráng, bài bản và ứng dụng thêm nhạc nước, âm thanh, ánh sáng, hiệu ứng 3D... để làm thành một “đặc sản” du lịch của TP Hồ Chí Minh.
Du lịch về đêm thì phần nghệ thuật cũng rất quan trọng để giữ chân khách. Những show biểu diễn nghệ thuật đó phải làm sao vừa có chiều sâu của văn hóa, lịch sử nhưng cũng vừa có độ hoành tráng và sự mới mẻ theo xu hướng của thế giới.
Việc phát triển những show biểu diễn này cần sự bắt tay phối hợp của Sở Du lịch và Sở Văn hóa – Thể thao TP Hồ Chí Minh, đồng thời cần có cơ chế phù hợp để các đơn vị Nhà nước và tư nhân trong lĩnh vực văn hóa cùng bắt tay đầu tư, phát triển.
TP Hồ Chí Minh đang có những lợi thế để phát triển kinh tế đêm. Nếu làm tốt, có chiến lược bài bản thì kinh tế đêm sẽ trở thành bàn đạp để TP Hồ Chí Minh phục hồi về du lịch cũng như kinh tế rất nhanh, giúp tăng việc làm, thu nhập cho người dân và tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
PV: Theo ông, ngành du lịch TP Hồ Chí Minh cần có chiến lược phát triển, đa dạng như thế nào để phát triển kinh tế loại hình du lịch về đêm nhất là về ẩm thực?
TS Lê Bá Chí Nhân: Kinh tế đêm TP Hồ Chí Minh được coi là một trong những động lực tăng trưởng kinh tế mới, giúp TP Hồ Chí Minh khôi phục nền kinh tế. Vì thế, TP Hồ Chí Minh hiện đang tập trung phát triển kinh tế đêm thông qua hoạt động kinh doanh ẩm thực tại các chợ đêm, phố đi bộ… để gia tăng nguồn thu và giữ chân du khách lâu hơn.
Những năm gần đây kinh tế ban đêm đang được ngày càng nhiều quốc gia chú trọng khai thác và được coi là một động lực tăng trưởng kinh tế mới. Trở thành một bộ phận hợp thành trong tổng thể nền kinh tế của nhiều quốc gia, đóng góp vào tăng trưởng nên tập hình ảnh và danh tiếng của các thành phố. Kinh tế đêm góp phần làm nên sức sống của các đô thị đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển du lịch trong đó có TP Hồ Chí Minh. Vào mỗi buổi tối, các con phố đi bộ như Bùi Viện, Nguyễn Huệ tại quận 1 như khoát lên mình vẻ đẹp nhộn nhịp, lung linh vốn có của nó. Những con phố này luôn tấp nập người qua lại, thu hút khách du lịch và những người dân thành phố bởi đây là nơi giải trí cuối ngày cho các bạn trẻ, nơi xả stress cho dân văn phòng hay để tìm kiếm một chút mới lạ thay cho những ngày dài quen thuộc.
Tại các con phố này có những món ăn rất đỗi bình thường với người Việt Nam nhưng lại ghi dấu trong lòng du khách quốc tế như bánh mì, cơm tấm, bún riêu, phở,… Bởi tất cả những món ăn này đều nằm trong danh sách những món ăn đường phố ngon nhất dành cho những thực khách đam mê xê dịch và đã được rất nhiều kênh thông tấn lớn của thế giới như Cine Travel, National Geographic Travel giới thiệu và quảng bá trên khắp thế giới.
Với ẩm thực đa dạng và phong phú và chúng ta cần phải khai thác sớm hơn nữa và nhiều hơn nữa. Tại vì người ta đi du lịch theo phong thái là người ta đi tìm hiểu văn hóa đó thì những món ăn hàng phố là một trong những yếu rất là quan trọng khi mà kết hợp với du lịch. Như vậy tôi cho rằng chúng ta cần phát triển nhiều hơn ở khu vực này.
Đồng thời, ẩm thực là cái điều để kéo du khách ở lại lâu hơn và lưu trú nhiều hơn và kinh tế đêm là sự phong phú và đặc biệt là trải nghiệm ẩm thực thì trong đó ẩm thực đường phố là một trong những cái để giúp du khách có nhiều trải nghiệm tuyệt vời hơn.
Nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi kết hợp với sự phóng khoáng và chân thành của người dân Nam Bộ. Mảnh đất Sài Gòn – TP Hồ Chí Minh đã hội tụ nhiều nét văn hóa đặc sắc trong đó có nền ẩm thực của các dân tộc Việt Nam. Theo đó ẩm thực tại TP Hồ Chí Minh cũng pha trộn nhiều nét đặc sắc của ẩm thực các vùng miền và hương vị của các quốc gia khác trên thế giới. Trở thành món ăn thu hút khách du lịch và góp phần thúc đẩy kinh tế đêm cho TP Hồ Chí Minh.
Hiện nay để phát triển kinh tế đêm, TP Hồ Chí Minh đang tập trung phát triển các phố ẩm thực mới trên các con đường như Nguyễn Thượng Hiền ở quận 3, đường Phan Xích Long ở quận Phú Nhuận để giữ chân du khách lâu hơn đồng thời thúc đẩy gia tăng chi tiêu của khách du lịch trong thời gian lưu trú tại thành phố. Theo sở du lịch TP Hồ Chí Minh những con phố ẩm thực mới liên tục được ra mắt tạo không gian giải trí tham quan, vui chơi, mua sắm cho người dân trên địa bàn và khách du lịch. Đẩy mạnh hoạt động du lịch phù hợp với định hướng phát triển kinh tế ban đêm của Thành phố.
Có thể thấy ẩm thực là một trong những lợi thế để Thành phố triển khai các hoạt động của kinh tế đêm khơi dậy. Để làm kinh tế đêm hiệu quả, các chuyên gia cho rằng cần sự vào cuộc và huy động nguồn lực của cả chính quyền thành phố, của các sở ban ngành và người dân địa phương. Bởi lẽ đích đến cuối cùng, là sản phẩm ẩm thực khi phát triển phải tạo được sự thu hút đối với du khách từ đó mới có sức sống và góp phần vào phát triển cho kinh tế đêm.
PV: Xin trân trọng cám ơn TS Lê Bá Chí Nhân đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam.